Lista aktualności Lista aktualności

Czy wiesz, że … - choinka

Ustrojone drzewko świerku lub jodły (rzadziej sosny), naturalne lub sztuczne, obecnie jest nieodłączną ozdobą w czasie świąt Bożego Narodzenia. Nikt chyba nie wyobraża sobie świąt Bożego Narodzenia bez choinki.

Ciekawostki

- W wielu kulturach drzewo, zwłaszcza iglaste, jest uważane za symbol życia i odradzania się, trwania i płodności;

- Choinka jako drzewko bożonarodzeniowe pojawiło się w XVI wieku;

- Tradycja choinek narodziła się w Alzacji, gdzie wstawiano drzewka i ubierano je ozdobami z papieru i jabłkami (nawiązanie do rajskiego drzewa);

- W XIX wieku choinka spopularyzowana została w Anglii i Francji, a potem w krajach Europy Południowej. Stała się w Europie najbardziej rozpoznawanym symbolem świąt Bożego Narodzenia;

- Do Polski przenieśli ją niemieccy protestanci na przełomie XVIII i XIX wieku (w okresie zaborów) i początkowo spotykana była jedynie w miastach;

- W Polsce wyparła ona tradycyjną polską ozdobę, jaką była podłaźniczka czy jemioła;

- Dawniej przyniesienie choinki do domu miało cechy kradzieży obrzędowej:

- Ongiś choinki strojone były ciastkami, pierniczkami (wypiekanymi często w kształcie serc), orzechami, małymi, czerwonymi tzw. rajskimi jabłuszkami, własnoręcznie wykonywanymi w czasie adwentu ozdobami z bibuły, kolorowymi papierami, piórkami, wydmuszkami, słomą i źdźbłami traw, kłosami zbóż itp.

- W przeszłości w wieczór wigilijny zapalano zamocowane na choince świeczki i tzw. zimne ognie.

- W różnych regionach prezenty przyniesione w wigilijny wieczór są przez  Aniołka, Dzieciątko, Gwiazdkę, Gwiazdora lub Świętego Mikołaja. Jest to tradycja rzadko spotykana w innych krajach, gdzie, jeśli w ogóle jest taki zwyczaj, prezenty są ofiarowywane w Boże Narodzenie. W niektórych tradycjach samo drzewko bywa niespodzianką dla dzieci i gości.

Symbolika ozdób choinkowych, jak i samego drzewka, ma swe korzenie w tradycji ludowej:

  • Gwiazda Betlejemska, którą umieszczano na szczycie drzewka od ubiegłego wieku, miała pomagać w powrotach do domu z dalekich stron;
  • Oświetlenie choinki broniło dostępu złym mocom, a także miało odwrócić nieżyczliwe spojrzenia ludzi (zły urok). W chrześcijańskiej symbolice religijnej wskazywało natomiast na Chrystusa, który według tych wierzeń miał być światłem dla pogan;
  • Jabłka zawieszane na gałązkach symbolizowały biblijny owoc, którym kuszeni byli przez Szatana Diabła Adam i Ewa. Później zastąpiono je małymi rajskimi jabłuszkami. Pierwotnie zapewnić miały zdrowie i urodę;
  • Orzechy zawijane w sreberka nieść miały dobrobyt i siłę;
  • Papierowe łańcuchy przypominały o zniewoleniu grzechem, ale np. w okresach rozbiorów miały wymowę politycznych okowów. Zaś w ludowej tradycji niektórych regionów Polski uważano, że łańcuchy wzmacniają rodzinne więzi oraz chronią dom przed kłopotami;
  • Dzwonki oznaczają dobre nowiny i radosne wydarzenia.
  • Anioły mają opiekować się domem;
  • Jemioła. Ten symbol przybył do Polski z Anglii. Pod jemiołą całują się zakochani oraz skłócone ze sobą osoby. Pęk jemioły należy trzymać w domu do następnych świąt;
  • Samo żywe drzewko stało się w chrześcijaństwie symbolem Chrystusa jako źródła życia.

Wesołych Świąt !!!